วันนี้เสนอคำว่า

“ดูก่อนโมฆราช

ท่านจงมีสติ พิจารณาดูโลก โดยความเป็นของว่างเปล่า

ถอนความเห็น ว่าตัวของเราเสียทุกเมื่อเถิด

ท่านจะข้ามล่วงมัจจุราชเสียได้ด้วยอุบายนี้

ท่านพิจารณา เห็นโลกอย่างนี้แล้ว

มัจจุราชคือความตาย จักแลไม่เห็น”

อธิบายความคำว่า ของว่างเปล่า ถอนความเห็นว่า เป็นตัวของเรา

วิถีเข้าถึง ความว่าง ของว่างนั้นมีอยู่ด้วยกันสองวิธีคือ

๑. มีสติสัมปชัญญะ หรือสติปัญญา พิจารณาเห็นสภาวธรรมทั้งหลายตามความเป็นจริง ว่าทุกสรรพสิ่ง สรรพชีวิต ล้วนมีการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป

ทุกสรรพสิ่ง สรรพชีวิต ล้วนตกอยู่ในคำว่า

ไม่เที่ยง

เป็นทุกข์

เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป

เมื่อมีสติปัญญา พิจารณาอยู่เช่นนี้ อยู่เนืองๆ อย่างต่อเนื่อง จิตก็จักคลายความยึดถือ คลายความอยาก คลายความไม่รู้ มีปัญญาเห็นว่าทุกสรรพสิ่งล้วนเป็นของว่าง

วิธีนี้เรียกว่า เห็นความว่างด้วยปัญญา

๒. มีสติ สมาธิ เพ่งความว่างเป็นอารมณ์

จนกายว่าง ใจว่าง อารมณ์ว่าง โลกว่าง และจิตว่าง

เพ่งอยู่กับความว่าง ตั้งมั่นในความว่าง มีความว่างเป็นอารมณ์เดียว

อาศัยอยู่กับความว่าง ทุกลมหายใจ จนจิตไม่มีอารมณ์อื่นใด

เช่นนี้เรียกว่า เห็นความว่างโดยสัญญา ความทรงจำ

พุทธะอิสระ