ห้องสมุดธรรมอิสระ

คำว่า จิต หมายถึง ธรรมชาติของการทำหน้าที่รับอารมณ์ จำอารมณ์ รู้อารมณ์ คิดอารมณ์ เหล่านี้คือหน้าที่ของจิตที่กระทำ

คำว่าจิตในจิต หมายถึง สิ่งที่มีอยู่ภายในจิต นอกเหนือจากการรับ จำ คิด รู้แล้วยังมีกุศลจิต อกุศลจิต และอัพยากฤตจิต รวมลักษณะของจิตทั้ง ๓ ประเภทมี ๘๙ ดวง

เช่นนี้การศึกษาวิถีจิตจึงจำเป็นต้องศึกษา สั่งสม อบรมสติความระลึกได้ สัมปชัญญะความรู้ตัว ให้ตั้งมั่นต่อเนืองอยู่ในทุกขณะจิตเท่านั้น

จึงจักรู้จักธรรมชาติของการทำงานของจิตรับ จิตจำ จิตรู้ จิตคิด

จึงจะสามารถเข้าใจรู้จักหน้าตา ตัวตนของลักษณะของจิตทั้ง ๓ ประเภทใหญ่ได้ คือ

จิตนี้เป็นกุศลอยู่ เรียกว่า กุศลจิต

จิตนี้เป็นอกุศลอยู่ เรียกว่า อกุศลจิต

หรือจิตนี้เป็นอัพยากฤตจิต คือ เฉยๆ

แล้วย้อนกลับมาอยู่กับหน้าที่รับ จำ รู้ คิดอย่างซื่อตรงโดยไม่ต้องปรุงแต่งใดๆ

จนสุดท้ายจะจบลงตรงคำว่า สัพเพธัมมา อนัตตาติ ธรรมทั้งหลายไม่มีตัวตน

พุทธะอิสระ